एक शब्द के अनेक नाम होते है, जिसे हम पर्यायवाची शब्द कहते है, अर्थात पर्याय का अर्थ ‘समान’ तथा वाची का अर्थ ‘बोले जाने वाले’ है, यानि जिन शब्दों का अर्थ एक जैसा होता है, उसे पर्यायवाची शब्द (Synonyms Words) कहते है। जैसे – आकाश का पर्यायवाची गगन, अम्बर, आसमान, अंतरिक्ष आदि।

200+ पर्यायवाची शब्द – Paryayvachi Shabd in Hindi
Sr No. | शब्द | पर्यायवाची शब्द (Paryayvachi Shabd) |
1 | अंग | अंश, कलेवर, भाग, देह, हिस्सा, अवयव |
2 | अंक | चिह्न, छाप, अदद, पत्र, पत्रिकाओं की प्रति, लिखावट, अक्षर, नाटक का खंड |
3 | अंधकार | तम, तमिस्रा, तिमिर, स्याही , अँधेरा, अंधतमस |
4 | अटूट | मजबूत, अखंडित, अपार, पक्का, अजेय, पुष्ट |
5 | अग्नि | आग, अनल, वह्नि, पावक, वायुसखा, दहन, तपन, दव, शिखी, हरि |
6 | अनुपम | अपूर्व, अनोखा, अद्भुत, अनूठा, अद्वितीय, अतुल, अनन्य |
7 | अन्नंत | असीम, बेहद, अपार, अविनाशी, शेषनाग, विष्णु, लक्ष्मण |
8 | अमृत | पीयूष, सुधा, अमिय, जीवनोदक, अमित, जीवन |
9 | अश्व | हय, घोटक, सैंधव, तुरंग, रवि, पुत्र, बाजि, घोड़ा, तुरंगम, वाह |
10 | असुर | दनुज, दानव, राक्षस, निशाचर, रजनीचर, निशिाचर, दैत्य, दितिसुत, शुक्रशिष्य, यातुधान, देवारि, इन्द्रारि |
11 | अभिमान | अस्मिता, अह, अहकार, अवलेप, अहनिका, अहम्मन्यता, आत्मश्लाघा, गर्व, घमंड, दर्प, दंभ, मद, मान, मिथ्याभिमान |
12 | अर्जी | प्रार्थनापत्र, निवेदनपत्र, दरख्वास्त, उावेदन, पत्र |
13 | अतिशय | अत्यधिक, अतिवेल, अतिमात्र, अतिरेकः, भृश |
14 | अपमान | उपेक्षा, अनादर, अवमानना, अवज्ञा, अवहेलना, बेइज्जती |
15 | अतिथि | पाहुन, पाहुना, अभ्यागत, आगंतुक, मेहमान |
16 | अरण्य | जगल, वन, विपिन, कांतार, कानन, अटवी |
18 | अन्वेषण | अनुसंधान, खोज, जाँच, शोध, छानबीन, पूछताछ |
19 | अभिव्यक्ति | प्रकटन, प्रकाशन, स्पष्टीकरण, व्यक्त होना, स्फुटीकरण |
20 | अदभुत | अनुपम, अनूठा, अद्वितीय, अनोखा, अतुल, अपूर्व, न्यारा, निराला, विलक्षण |
21 | सेना | अनी, कटक, चमू, कुमक, फौज, दल, सेना |
22 | अवनति | अधोगति, अपकर्ष, क्षय, ह्वास, पतन, अध, पतन, गिरावट, उतार, झुकाव |
23 | आँख | अक्षि, अंबक, ईक्षण, चक्षु, नयन, दृष्टि, नेत्र, लोचन, विलोचन, दीठ, चख, चश्म |
24 | आकाश | अंबर, अनंत, अंतरिक्ष, अभ्र, आसमान, गगन, दिव, नभ, पुष्कर, व्योम, विष्णुपद, सारंग, फलक |
25 | आदर | सम्मान, इज्जत, कद्र, पूज्यभाव, प्रतिष्ठा, समादर, उत्सुकता, प्रयत्न, प्रेम, आरंभ, सत्कार |
26 | आनंद | आमोद, उल्लास, ख़ुशी, मोद, सुख, हर्ष, परितोष, प्रमोद |
27 | आरंभ | शुरू, श्रीगणेश, प्रारंभ, उपक्रम, इब्तिदा, आदि, उत्पति |
28 | आम | आम्र, रसाल, अमृतफल, चूत, प्रियांबु, अतिसौरभ, पिकबंधु |
29 | आसानी | सरलता, सहजता, सुगमता, सुभीता, सुविधा |
30 | आश्रम | मठ, विहार, कुटी, तपोवन, स्थान, अखाडा, संघ |
31 | इच्छा | ईप्सा, अभिलाषा, चाह, कामना, आकाक्षा, मनोरथ, स्पृहा, ईहा, वांछा, एषणा |
32 | इंद्र | सुरपति, पुरंदर, वासव, महेंद्र, देवराज, सुराधिप, शचीपति, मधवा, शक्र, शतमन्यु, सहस्राक्ष, सुरेश, मेघवाहन, शचीश, मरुत्पति, देवेन्द्र, सुरेन्द्र, अमरेश, मरुत्पाल, नाकपति |
33 | ईश्वर | ईश, जगदीश, परमेश्वर, परमात्मा, भगवान्, सच्चिदानंद, जगन्नियंता, जगदीश्वर |
34 | उम्दा | अच्छा, बड़िया, उत्तम, श्रेष्ठ, उमदा |
35 | उन्नति | उत्थान, प्रगति, विकास, उत्कर्ष, अभ्युदय, वृद्धि, तरक्की, बढ़ती |
36 | उद्यान | बगीचा, बगिया, बाग, वाटिका, उपवन |
37 | उपहास | खिल्ली, चुटकी, छींटा, ताना, कटाक्ष, निंदा, बदनामी, तमाशा |
38 | एकता | ऐक्य, मेल, समानता, अद्वितीय, अनुपम, एका, अभेद, भेदरहित, एकजुटता |
39 | ओस | नीहार, हिम, प्रालेय, पाला, तुहिन, तुषार, मिट्टिका, शबनम |
40 | कपड़ा | वस्त्र, वसन, अंबर, पट, चीर, अंशुष्क, आच्छादन, चैल |
41 | कुबेर | किन्नरेश, यक्षराज, धनद, धनाधिप, राजराज |
42 | कमल | सरोज, जलज, अब्ज, पंकज, अरविंद, पद्म, शतदल, अंबुज, सरसिज, सारंग, राजीव, वारिज, पुंडरिक, मृणाल, तामरस |
43 | कमला | इंदिरा, पद्मा, पद्मजा, पद्मालया, पद्मासना, भार्गवी, रमा, लक्ष्मी, लोकमाता, विष्णुप्रिया, श्री, सिंधुजा, समुद्रजा, हरिप्रिया, क्षीरोदतनया, सिंधुतनया |
44 | क्रान्ति | इन्कलाब, उलट फेर, परिवर्तन, गति, क्रमण, लौघना सूर्य का भ्रमण |
45 | कामदेव | अनंग, अतनु, आत्मज, आत्मभू, कदर्प, काम, कुसमयुध, पंचबाण, पंचशर, प्रद्युम्न, पुष्पधन्वा, पुष्पचाप, मकरध्वज, रतिपति, मदन, मनसिज, मनोज, मन्मथ, मनोजात, मार, रतिसखा, रतीश, स्मर, कुसुमेषु |
46 | कबूतर | कपोत, परेवा, पारापत, पंडुक |
47 | कोयल | कोकिल, पिक, काकलीक, वनप्रिय, परभूत, काकली |
48 | क्रोध | रोष, कोप, अमर्ष, गुस्सा, रूठ, कुद्ध |
49 | कल्याण | शिव, मंगल, शुभ, भावुक, श्रेयस्य, कुशल |
50 | कृष्ण | श्याम, कन्हैया, नंदनंदन, कसारि, गोपीवल्लभ, माधव, मुरारि, गोपीनाथ, वासुदेव, यशोदानंदन |
51 | काला | असित, श्याम, स्याह, कृष्ण, नील |
52 | करुणा | कृपा, दया, अनुकंपा, अनुक्रोश, कारुण्य |
53 | कसम | शपथ, सौगंध, प्रतिज्ञा, प्रण |
54 | किताब | पुस्तक, पोथी, ग्रंथ, विद्यासागर, बही, खाता, रजिस्टर |
55 | किनारा | तीर, तट, सैकत, पुलिन, रोध, प्रतीर |
56 | किला | कोट, दुर्ग, गढ़, स्थूलवसन |
57 | कोमल | मृदु, मसृण, नरम, मुलायम, अरुक्ष, अकठोर, अपरुष |
58 | किरण | मयूख, अंशु, रश्मि, मरीचि, प्रभा, गो |
59 | कौशल | पटुता, निपुणता, नैपुण्य, दक्षता, चालाकी, कुशलता, पाटव |
60 | खुशी | प्रसन्नता, हर्ष, आनंद, इच्छा, उल्लास, प्रमोद, प्रीति, मोद, सुख, आहलाद, आमोद |
61 | खून | लहू. रक्त, लोहु, शोणित |
62 | खल | अधम, दुष्ट, कुटिल, दुर्जन, धूर्त, बदमाश, पाजी, शैतान |
63 | खेती | काश्त, कृषि, किसानी, बोआई, फसल, कृषिकर्म |
64 | गरुड़ | पन्नगारि, वैनतेय, खगेश, खगेश्वर, नागांतक, पन्नगाशन, ताक्ष्र्य, विष्णुवाहन, सुपर्ण |
65 | गंगा | जाह्नवी, त्रिपथगा, त्रिपथगामिनी, देवनदी, नदीश्वरी, भागीरथी, मंदाकिनी, विष्णुपदी, सुरधुनि, सुरनदी, सुरसरि, सुरापगा, देवापगा |
66 | गदहा | खर, गर्दभ, रासभ, वैशाखनंदन, गधा, बेसर, धूसर, चक्रीवाहन् |
67 | गरीब | दरिद्र, दीन, निर्धन, धनहीन, मुफलिस, दीन हीन, बेचारा, श्रीहीन |
68 | गणेश | एकदंत, गजवदन, गजानन, गजास्य, गणनायक, गणपति, मोदकप्रिय, मोददात विघ्ननाशक, विघ्नराज, विनायक, शिवनंदन, उमासुत, गौरीनंदन, लम्बोदर, शिवनंदन, शिवनंदन, उमासुत, गणाधिपति, विनायक, विघ्ननासक |
69 | गाय | गो, गौरी, धेनु भद्रा, सुरभी, गोंवी, हिंदुमाता |
70 | गीदड़ | श्रृंगाल, शिवा, जंबुक, सियार |
71 | गति | चाल, हरकत, दशा, मोक्ष, ज्ञान, उपाय, नासूर |
72 | घर | गृह. सदन. भवन, आलय, निकेतन, शाला, कुटी, वास, धाम, आवास, निलय, ओक, आयतन |
73 | चद्रमा | चाँद, चंद्र, हिमांशु, सुधांशु, सुधाकर, सुधाधर, राकेश, राकापति, शशि, सारंग, निशाकर्, निशापति, रजनीपति, मृगांक, कलानिधि, इंदु, शशांक, विधु, शशधर, कलाधर, मयंक, तारापति, द्विजराज, सोम, हिमकर, शुभ्रांशु, शीतांशु, शीतगु, कुमुद |
74 | चतुर | कुशल, दक्ष, नागर, निपुण, पटु, प्रवीण, योग्य, विज्ञ, सयाना, होशियार,चालाक |
75 | चाल | चलन, आचरण, चरित्र, चलन, ढंग, अदब, बनावट, छल, कूटयुक्ति |
76 | चाँदनी | कौमुदी, ज्योत्स्ना, चंद्रिका, जुन्हाई, जोन्ह |
77 | चिड़िया | अंडज, पक्षी, खग, विहग, विहगम, शकुन, द्विज, पतंग, पंछी, शकुंत, खेचर, परिंदा, पखेरू, विहग |
78 | चूहा | मूषक, इंदुर, मूषिका, आखु, गणेशवाहन, मूस, मूसा, मूषिक |
79 | जल | पानी, अंबु, नीर, सलिल, वारि, उदक, क्षीर, तोय, पय, सारंग, रस, अप, जीवन, अमृत, मेघपुष्प |
80 | जमीन | पृथ्वी, भूमि, धरती, खेत, स्थल, धरा, मही, धरणी, भू, धरित्री, वसुन्धरा |
81 | जननायक | लोकनायक, जननेता, जनसेवक, लोकसेवक, लोकप्रिय |
82 | जीवन | जिदगी, प्राण, जीविका, वायु, पुत्र, जल, जान, हयात |
83 | झंडा | ध्वज, ध्वजा, पताका, केतन, निशान, केतु, परचम |
84 | डाली | डाल, शाखा, टहनी, पक्ष |
85 | डर | भय, भीति, त्रास, खौफ, साध्वस, अंदेशा, आतंक, विभीषिका |
86 | चोर | आखु, खनक, तस्तर, रजनीचर, चोरटा, चोरकट, चोरक |
88 | ठाकुर | हजाम, ब्राह्मण, परमेश्वर, देव |
89 | तरंग | लहर, लहरी, कल्लोल, ऊर्मि, वीचि, हिल्लोल |
90 | तलवार | असि, करवाल, कृपाण, खंजर, खड्ग, चंद्रहास |
91 | तमाशा | खेल, कौतुक, कौतूहल, कुतुक, कुतूहल |
92 | थोड़ा | ईषत्, किंचित्, अल्प, न्यून, ऊन, स्तोक |
93 | द्रव्य | दौलत, धन, संपति, संपदा, वित्त, विभूति, अर्थ |
95 | दुर्गा | अजा, अभया, कल्याणी, कामाक्षी, कलिका, कुमारी, चंडिका, चामुंडा, धात्री, महागौरी, वागीश्वरी, शांभवी, अंबा, भवानी, सुभद्रा |
96 | देशभक्त | देशानुरागी, देश |
97 | देवता | सुर, अमर, आदित्य, त्रिदिवेश, वसु, वृदारक, सुभना, त्रिदस |
98 | देह | शरीर, तन, काया, वदन, तनु |
99 | दिन | दिवस, वार, वासर, समय, तिथि, काल, सदा, अहन् |
100 | दासी | सेविका, नौकरानी, परिचारिका, भूत्या, दाई, धाय |
101 | धनुष | कमान, धनु, शरासन, कार्मुक, चाप, कोदंड |
102 | नजर | दृष्टि, निगाह, निगरानी, देख |
103 | नदी | सरिता, तटिनी, आपगा, निम्नगा, निर्झरणी, कूलंकषा, तरॉगिनी, जलमाला, नद, प्रवाहिनी, सरित्, द्वीपवती, शैवालिनी |
104 | निंदा | घुड़की, झिड़की, डांट. ताड़ना, फटकार, बुराई, भर्त्सना, आलोचना |
105 | नौका | जलयान, डोंगी, तरणी, तरी, नाव, पोत, बेड़ा, किस्ती, पतंग |
106 | नरक | यमपुर, यमालय, यमशाला, यमपुरी, जहन्नुम, नर्क, दुर्गत |
113 | दु:ख | पीड़ा, व्यथा, कष्ट, संकट, शोक, क्लेश, वेदना, यातना, यंत्रणा, खेद, उत्पीडन, विषाद, संताप, क्षोभ |
114 | दासी | सेविका, नौकरानी, परिचारिका, विद्या |
115 | नदी | सरिता, तटिनी, आपगा, निम्नगा, निर्झरिणी, कुलंकषा, तरंगिनी, जलमाला, नद, प्रवाहिनी, सरित, द्वीपवती, शैवालिनी |
116 | नया | नूतन, नव, नवीन, नव्य। |
117 | नींद | निद्रा, शयन, सोना, स्वप्न, संवेश |
118 | पंडित | सुधी, विद्वान, कोविद्, कवि, बुध, धीर, सूरि, मनीषी, प्राज्ञ, विज्ञ, विलक्षण! |
119 | पति | भर्ता, वल्लभ, स्वामी, आर्यपुत्र, बालम, आर्य, ईश, अधिपति, दूल्हा, भर्तार, जीवनसाथी, सहचर, सुहाग, शौहर, खाविंद, हमसफर, हमराही, साजन |
120 | पत्नी | भार्या, स्त्री, दारा, गृहिणी, बहू, वधू, कलत्र, प्राणप्रिया, औरत, अद्धगिनी, गृहलक्ष्मी, जीवनसंगिनी, सहचरी, प्राणेश्वरी, गृहस्वामिनी, बीबी, बेगम |
121 | पत्थर | पाषाण, अश्म, प्रस्तर, उपल, पाहन, संग |
122 | पर्वत | भूधर, शैल, अचल, महीधर, गिरि, भूमिधर, पहाड़, धरणीधर, नग, मेरु, शिखर, नाग, अद्रि, तुंग। |
123 | पार्वती | उमा, गौरी, जगदम्बा, भवानी, अंबिका, आर्या, दुर्गा, गिरिजा, हिमाचलसुता, अभया, ईश्वरी, कुमारी, गिरितनया, रूद्राणी, शैलजा, शैलपुत्री, शैलसुता, सती, सर्वमंगला, शिवानी, पतिव्रता, त्रिनेत्रा, शूलधारिणी, भगवती।। |
124 | पुत्र | तनय, सुत, सूनु, बेटा, लड़का, आत्मज, पूत, नंदन, कुमार। |
125 | पुत्री | तनया, सुता, सूनू, बेटी, लड़की, आत्मजा, दुहिता, तनुजा, कन्या, नंदिनी, दुख्तर, धीया, बिटिया |
126 | पृथ्वी | धरती, धरा, क्षिति, भूमि, मही, धरणी, वसुधा, वसुंधरा, भू, इला, उर्वी, धरित्री |
127 | पुष्प | फूल, सुमन, कुसुम, प्रसून, सारंग |
128 | प्रकाश | चमक, प्रभा, आभा, छवि, ज्योति, रुचि, रोशनी |
129 | पुरुष | आदमी, जन, नर, मर्त्य, मर्द, मनुज, मानव, मनुष्य, मानुष, आदमजाद, मनई। |
130 | पवन | अनिल, गंधवह, जगत्प्राण, पवमान, प्रभंजन, प्रवात, जौन, मारुत, वात, वायु, समीर, समीरण, हवा, आशुग, पृषदश्व, मातरिश्वा, श्वसन, स्पर्थन। |
131 | पानी | अप, अमृत, अंबु, अंभ, उदक, कबंध, क्षीर, धनरस, जल, जीवन, तोय, तीर, पयस्, पाप, पानीय, भुवन, मेघपुष्प, वन, बाहि, शंबर, सलिल, सारंग, अर्ण। |
132 | बराबर | समान, तुल्य, सदृश, सम, समरूप, समतल, हसबार, समकक्ष, लगातार, सद, तक, साथ, पास। |
133 | बाण | –तीर, सर, विशिख, आशुग, नाराचा |
134 | बराबरी | समानता, प्रतिस्पर्धा, समकक्षता, समरूपता, तुल्यता, समता, सदृशता, एकरूपता, तुल्यता, समता, एकरूपता |
135 | बंदर | कपि, शाखामृग, वानर, मर्कट, हरि, लंगूर, हनुमान। |
136 | बिजली | चंचला, चपला, विद्युत्, दामिनी, तडित, क्षणप्रभा, घनप्रिया, घनवल्लभ घनवामा, बीजुरी, सौदामिनी |
137 | ब्रह्मा | चतुरानन, पितामह, लोकेश, आत्मभू, स्वयंभू, विधि, विधाता, हिरण्यगर्भ, प्रजापति, सृष्टिकर्ता, अज, अंडज, अब्जयोनि, कर्तार, सदानंद, सुरज्येष्ठ, नाभिजन्य। |
138 | वृक्ष | पेड़, गाछ, विटप, तरु, अगम, पादप, द्रुम, महीरूह, विटपी, शाखी, कुट । |
139 | बादल (मेघ) | जलद, अभ्र, अंबुद, जलधर, जीमूत, जगज्जीवन, धराधर, नीरद, पयोद, बलाहक, मेघ, वारिद, वारिधर, वारिवाद, तडित्वान्। |
140 | भय | विभीषिका, भीति, डर, आतंक, त्रास, भी, साध्वस |
141 | मछली | मत्स्य, झख, मीन, जलजीवन, सफरी, शफरी, झष, जलजीव। |
142 | महादेव (महेश) | शंभु, ईश, शव, शिव, शंकर, चंद्रशेखर, गिरीश, हर, नीलकंठ, भूतनाथ, वैद्यनाथ, विश्वनाथ, पशुपति, कपर्दिन, महेश्वर, देवाधिदेव, भव, भूतेश, त्रिलोचन, डमरूधर, उमाकांत, उमानाथ, कामरिपु, कामारि, कैलाशपति, गंगाधर, गिरिजापति, गिरिजानाथ, गौरीपति, चंद्रचूड, त्र्यंबक, धूर्जटी, नीलकंठ, पिनाकी, भव, अंधकरिपु, कपर्दी, ऋतुध्वंसी, कृत्तिवास, गिरिजाकांत, मदनारि, मृत्युंजय, रूद्र, व्योमकेश, वृषभध्वज, वामदेव, विरूपाक्ष, शर्व, श्रीकंठ, शितिकंठ, शूली, स्मरहर, मृड, त्रिशूलधारी। |
143 | महान् | बड़ा, ऊँचा, महत्, उन्नत, विशाल, विशद्, बड़ा भारी। |
144 | मिठास | माधुर्य, मधुरता, मीठापन, मिठाई |
145 | मुनि | यती, अवधूत, संन्यासी, वैरागी, तापस, संत, भिक्षु, महात्मा, साधु, मुक्तपुरुष, तपस्वी। |
146 | मुश्किल | कठिन, कड़ा, दुष्कर, दिक्कत, कठिनता, विपत्ति, मुसीबत, आफत, कठिनाई, परेशानी, कष्टसाध्य, क्लिष्ट, संकट। |
147 | मधुकर | अलि, चंचरीक, द्विरेफ, मधुप, मिलिंद, भंवरा, मूंग, भ्रमर, भौंरा, षट्पद, शिलीमुख। |
148 | माता | अम्मा, अंब, अंबा, जननी, मैया, माँ, धात्री, प्रसू, माई, मातृ, महतारी, जन्मदात्री। |
149 | मित्र | तात, प्रिय, मीत, सृहृद, स्नेही, हितू, हितैषी, दोस्त, सखा, सहचर, मितवा, हमजोली, हमदम, हमराह, हमसफर, हमदर्द |
150 | मोक्ष | मुक्ति, कैवल्य, निर्वाण, अपवर्ग, परमपद |
151 | मृत्यु (मौत) | अवपात, इंतकाल, काशीवास, गंगालाभ, गंगावास, देहान्त, देहावसान, निधन, निर्वाण, मरण, मुक्तिलाभ, मौत, स्वर्गवास, प्राण-त्याग, प्राणांत, देहत्याग, परलोकवास, सद्गति। |
152 | यमुना | सूर्यसुता, सूर्यतनथा, कालिंदी, अर्कजा, कृष्णा, जमुना, तरणितनुजा, रवितनया, रविनंदिनी, रविसुता। |
153 | यम | सूर्यपुत्र, कृतांत, धर्मराज, काल, दंडधर, जीवनपति, मृत्युदाता, मृत्युदेवता, यमराज। |
154 | रमा | कमला, पद्मा, पद्मासना, लक्ष्मी, इंदिरा, श्री, विष्णुप्रिया, कमलासना, हरिप्रिया। |
155 | राक्षस | निशाचर, दानव, दितिसुत, दैत्य, असुर, सुरारी, खेचर, देवारि, दनुज। |
156 | रोशनी | प्रकाश, उजाला, चिराग, दीया, दीप, दीपक, आभा, भास, चमक, कांति, मयूख । |
157 | राजा | नृप, भूप, महीप, महीपति, नरपति, नरेश, भूपति, राव, सम्राट, क्षितीश, अवनीश, देव, नृपति, नरेन्द्र, महिपाल, क्षोणिपति, क्षमाभुक् । |
158 | रात्रि | शर्वरी, निशा, रात, रैन, रजनी, यामिनी, त्रियामा, विभावरी, क्षणदा, कुहू, तपस्विनी, तमिस्रा, तमी, निशीथिनी, राका।। |
159 | राम | रघुनाथ, अमिताभ, दशरथनंदन, कौशल्यानंदन, जानकीपति, सीतापति, सौमित्रमोहन, रघुवंशमणि, अयोध्यापति, कोशलपति। |
160 | लगातार | सतत, अनवरत, अश्रांत, अविरत, नित्य, अविराम। |
161 | वसंत | कुसुमाकर, ऋतुराज, पिकानंद, पुष्पसमय, बहार, मधु, मधुकाल, मधुऋतु, माधव। |
162 | विष्णु | अच्युत, उपेंद्र, कमलाकांत, केशव, कैटभारि, गरुडध्वज, गोविंद, चक्रपाणि, चतुर्भुज, जनार्दन, शेषशायी, जलशायी, दामोदर, देवकीनंदन, नारायण, पीतांबर, पुरुषोत्तम, माधव, मधुसूदन, मुकुंद, रमाकांत, रमेश, लक्ष्मीकांत, लक्ष्मीपति, वनमाली, विश्वंभर, विश्वरूप, श्रीपति, श्रीवत्सल, हृषीकेश, कमलापति, विभु, जगदीश। |
163 | सब | समस्त, सर्व, अखिल, निखिल, समग्र, सकल, पूर्ण, संपूर्ण |
164 | समूह | झुड, वृंद, गण, टोली, मंडली, समुदाय, दल। |
165 | समुद्र | सागर, रत्नाकर, जलधि, उदधि, पयोधि, वारिधि, पारावार, सिंधु, नदीश, नीरनिधि, अब्धि, तोयनिधि, सलिलेश, अकूपार, जलधाम। |
166 | सभा | अधिवेशन, संगति, धर्मसभा, परिषद्, बैठक, महावर्तन, महासभा, संगमन, सत्संग, समागम, समुदाय, समिति, सम्मेलन, जमघट। |
167 | सरस्वती | ब्राह्मी, भारती, वाक्, गिरा, वाणी, शारदा, वीणापाणि, वाग्देवी, वागीशा, पद्मासना, महाश्वेता, विधात्री, विद्यादेवी, ज्ञानदा, विद्यादायिनी, हंसवाहिनी |
168 | साफ | स्वच्छ, निर्मल, उज्ज्वल, बेदाग, शुद्ध, पवित्र, खुला, आसान, स्पष्ट, निर्दोष |
169 | साँप (सर्प) | अजगर, अहि, आशीविष, उरग, काकोदर, चक्षुःश्रवा, चक्री, पन्नग, जिह्यग, नाग, द्विजिह्व, पवनाशन, फणी, फणीश, विलेशय, भुजग, भुजंग, मणिधर, विषधर, सर्प, सरीसृप, सारंग, उरि, भोगी, व्याल |
170 | सुगंध, सुगंधि | खुशबूदार, सुवास, खुशबू, गंधतृण, सुरभि, सौरभ, महक, चंदन, केसर, कस्तूरी |
171 | सूर्य (सूरज) | अंशुमाली, अर्क, अरुण, आदित्य, कमलबंधु, कर, खग, गृहपति, छायापति, कायानाथ, तपन, तरणि, दिन, दिनकर, दिनमणि, दिनेश, दिवाकर, निदाघकर, पतंग, प्रभाकर, भानु, भास्कर, भास्वान्, मरीचिमाली, मार्तंड, मित्र, रवि, विभाकर, विरोचन, सविता, सहस्रांशु, सूर, हंस । |
172 | सोना | कंचन, कनक, कलधौत, कर्बुर, जातरूप, जांबूनद, तपनीय, महारजत, रुक्म, स्वर्ण, सुवर्ण, हारक, हिरण्य, हेम |
173 | स्वर्ग | त्रिदशालय, त्रिदिव, त्रिविष्टप, दिव, देवलोक, नाक, स्वर, सुरलोक, स्वर्गलोक, बिहिश्त |
174 | सिंह | शार्दूल, व्याघ्र, पंचमुख, मृगराज, मृगेंद्र, केशरी, केशी, महावीर, शेर। |
175 | सुंदर | रुचिर, चारु, रम्य, सुहावना, मनोहर, मनहर, रमणीक, रमणीय, चित्ताकर्षक, ललित, मोहक, अनवद्य, मोहन |
176 | स्त्री | अंगना, अबला, नारी, वनिता, महिला, ललना, कांता, रमणी, कामिनी, सुंदरी, औरत, वामा, भामा। |
177 | हनुमान | अंजनीपुत्र, अंजनीलाल, आंजनेय, कपीश्वर, केशरीनंदन, पवनसुत, पवनकुमार, अजरंगबली, बजरंगी, मारुति, मारुतेय, मारुतनंदन, रामदूत, रामदास, कपीश, जितेंद्रिय |
178 | हवा | वायु, मारुत, वात, बयार, समीर, पवन, अनिल। |
179 | हाथी | गज, हस्ती, द्विप, कुंजर, वारण, नाग, करी, मतंग, कुंभी, द्विरद, गयंद, दंती, दंताबल, अनेकप, मतंगज, मातंग, वितुंड, सिंधूर |
180 | हृदय | उर, छाती, वक्ष, वक्षस्थल, हिय, हिया |
181 | हाथ | हस्त, कर, बाहु, भुजा, दस्त, दाव, बाँह |
182 | लड़ाई | युद्ध, समर, रण, संगर, आजि, अनीक, संयुग, आहव, संग्राम |
183 | शोभा | काति, द्युति, छवि, सौंदर्य |
184 | मुख (मुँह) | वदन, आनन, तुंड, चेहरा |
185 | मूर्ख | अज्ञ, अज्ञानी, अबोध, बेवकूफ, जड़, मंदबुद्धि |
186 | मल्लाह | केवट, कैवर्त, दाश, धीवर, दास |
187 | मेंढक | दादुर, मंडूक, भेक, बेंग, वर्षाभू, शालूर |
188 | भोर | मयूर, शिखी, मेहप्रिय, मेहनर्तक, मेहावृत्तक, राष्ट्रीय पक्षी, बर्हिण |
189 | समाचार | खबर, वार्ता, प्रवृत्ति, वृत्तांत, उदांत, हाल-चाल |
190 | संदेह | संशय, शंका, वहम, भ्रांति, द्वापर, विचिकित्सा |
191 | शीघ्र | तुरत, तुरंत, द्रुत, सत्वर, चपल, आशु, जल्दी, त्वरित |
192 | छिपना | प्रच्छन्, तिरोधान, अंतर्धान, अपवारण, अपिधान, अप्रकट, गायब |
193 | कछुआ | कूर्म, कच्छप, कमठ |
194 | कौआ | काक, काग, कागा, वायस, जयंत, एकाक्षी, एकाक्ष, कौवा |
195 | किसान | खेतिहर, कृषक, काश्तकार, जोतदार, चासा, कृषिकार, कृषिजीवी, कृषिक, कृषिकर्मी, हलजीवी, हलवाह |
Conclusion
मुझे उम्मीद है की आप इस पोस्ट की मदद से पर्यायवाची शब्द (Paryayvachi Shabd) – Synonyms Words in Hindi पढने को मिल चूका होगा,
यदि आपको यह जानकारी अच्छा लगा हो तो इसे अपने दोस्तों के साथ जरुर शेयर करें
साथ ही हमसे सोशल मीडिया पर जुड़ने के लिए फेसबुक और ट्विटर पर फॉलो जरुर करें, और हमारे YouTube Channel को भी सब्सक्राइब जरुर कर लें।
इसे भी पढ़ें:
- Whatsapp की Language Change कैसे करें ?
- ETC का Full Form क्या है ?
- बेस्ट लाइफ कोट्स इन हिंदी
- Amrapali Dubey Biography in Hindi